8x freelance tips: wat ik leerde in mijn eerste jaar als zelfstandig ondernemer
Ondertussen werk ik al ruim een jaar als freelance tekstschrijver en redacteur. Om precies te zijn schreef ik mij in oktober 2019 in bij de Kamer van Koophandel. Hoe is dit eerste jaar mij bevallen? Welke lessen heb ik geleerd? En wat heb ik als zzp’er in de creatieve sector gemerkt van de coronacrisis?
In deze blog deel ik 8 freelance tips voor startende zzp’ers, gebaseerd op mijn eigen ervaringen van afgelopen jaar.
Tip 1: Denk niet te ingewikkeld
Van huis uit heb ik het ondernemen niet meegekregen. ‘Neem niet te veel risico’s’ en ‘Een vaste baan is het hoogst haalbare’ zijn eerder de lessen waarmee ik opgegroeid ben. Daarom leek zzp’er worden mij altijd erg spannend. Wat als je zonder inkomen komt te zitten? En is dat niet erg lastig met belastingen en pensioen?
In het echt bleek dat allemaal wel mee te vallen. De eerste tip is dan ook: zie niet te veel beren op de weg. Zo ingewikkeld is het niet. Over je inkomen betaal je inderdaad belasting (4 keer per jaar doe je de btw-aangifte en 1 keer per jaar de inkomstenbelasting). Maar er zijn allerlei aftrekposten voor startende zzp’ers en je mag je zakelijke kosten ook aftrekken van je belastbare inkomen.
Daarnaast denk ik dat zodra je meerdere opdrachtgevers hebt, het niet risicovoller is dan een baan in loondienst. Is de kans echt groter dat bijvoorbeeld 5 klanten je tegelijkertijd laten vallen dan dat het ene bedrijf waar je voor werkt failliet gaat?
Tip 2: Verwacht niet dat alles volgens planning verloopt
Dat dan weer wel… Toen ik eind 2019 startte als freelancer ging het vrij goed met de economie. Ik hoef je niet te vertellen dat alles er vanaf maart 2020 ineens heel anders uitzag. De coronacrisis en een stilgelegde economie stonden nou niet bepaald op mijn lijstje van verwachtingen. Ik was juist rustig begonnen met de gedachte dat ik altijd nog meer opdrachten kon aannemen. Graag wilde ik van mijn vrijheid genieten en lekker op vakantie gaan.
De vakantie heb ik moeten cancelen (ik zou eind maart naar Schotland gaan; de slechtste timing ooit) en ik kwam, net als velen, fulltime thuis te zitten. Dan maar veel werken, dacht ik. Plotseling had ik wel haast met het binnenhengelen van nieuwe klussen. Nu ging het echter niet zo makkelijk meer. Bestaande klanten hielden er de knip op of hadden projecten uitgesteld. En nieuwe klanten stonden niet bepaald te springen om een nieuwe freelancer in deze verwarrende tijd.
Als resultaat heb ik van maart tot en met mei bijna geen werk gehad. Mijn agenda was grotendeels leeg, zowel zakelijk als privé. Flexibel zijn en het hoofd koel houden zijn dan ook belangrijke lessen uit mijn eerste jaar als freelancer.
Tip 3: Heb vertrouwen dat het uiteindelijk goed komt
Maar: waar een wil is, is een weg. Heb dus vertrouwen dat het ook jou gaat lukken om je doelen te behalen. Tijdens de eerste lockdown had ik twijfels over hoe de economie dit zou overleven. Maar ik geloofde wel dat als de economie weer zou gaan lopen, het wel goed zou komen met mijn bestaan als freelancer. Ik besloot af te wachten en niet gelijk naar het uitzendbureau te rennen. Ik werkte aan mijn website en leerde meer over copywriting en SEO.
En jawel hoor: Tekstbureau Narratief survived The Great Lockdown! In juni kreeg ik er weer nieuwe klanten bij en in juli heb ik qua omzet zelfs mijn beste maand tot dusver gedraaid. Deze trend hield aan en in het najaar was ik zo druk dat ik zelfs moeite had om een vakantie (geheel coronaproof in Nederland) te plannen. Uiteindelijk heb ik afgelopen jaar samengewerkt met 12 toffe organisaties.
Tip 4: Blijf leren en jezelf ontwikkelen
Deze freelance tip lijkt misschien een open deur, maar is wel erg belangrijk. De wereld verandert snel, zeker online. Zorg dus dat je blijft doorleren en jezelf ontwikkelen. Ik volgde afgelopen jaar bijvoorbeeld de online cursus ‘Blogging for business’ van Ahrefs Academy. Ook neem ik maandelijks deel aan de webinars van Freelance Fridays. Verder lees ik boeken en luister ik podcasts over zowel ondernemen in het algemeen als copywriting en redactie.
Daarnaast geloof ik dat investeren in jezelf helpt om je bedrijf te laten groeien. Wees dus de beste versie van jezelf. Volg een inspirerende cursus, lees zelfhulpboeken, neem een coach, ga in therapie of vind andere wegen om zelfinzicht op te doen.
Tip 5: Werk samen met andere freelancers
Andere freelancers zijn niet zozeer je concurrenten, maar ook vooral je collega’s! Zoek dus contact met ze. Dit kan ook makkelijk online. Denk bijvoorbeeld aan Zoom-netwerkbijeenkomsten of Facebook- en LinkedIn-groepen. Zelf heb ik aan contacten via dergelijke groepen ook een paar leuke klussen overgehouden. Bovendien heb ik afgelopen zomer een aantal gezellige events bijgewoond van The Freelance Qommunity en zo andere freelancers ontmoet om van te leren.
Tip 6: Leer met feedback omgaan
Deze tip geldt misschien vooral voor de creatieve freelancers onder ons. Als copywriter zul je altijd te maken krijgen met feedback, of dit nu positief of negatief is. Teksten zijn erg persoonlijk en soms doet de klant voortschrijdende inzichten op. Mogelijk moet je achteraf nog dingen aanpassen. Hoe ga je hier goed mee om?
Accepteer ten eerste dat dit een onderdeel van jouw vak is. Ik reken bijvoorbeeld een correctieronde mee in de projectprijs en heb in de algemene voorwaarden afgebakend wat ik wel en niet onder meerwerk versta. Probeer ook vooral te leren van eventuele feedback, zodat je je skills en werkprocessen kunt verbeteren. Tot slot: een goede briefing en afstemming met je klant zijn cruciaal!
Tip 7: Regel je financiën en toekomst goed
Als freelancer is het niet slim om per dag, of zelfs maar per maand, te leven. Een zakelijke bankrekening biedt hierbij uitkomst. Ik heb deze al vanaf mijn eerste freelance opdracht. Zo houd ik mijn inkomsten gescheiden van mijn gewone betaalrekening. Ik keer mezelf iedere maand salaris uit.
Dit is mogelijk, omdat ik van mijn inkomsten vaste percentages opzij zet voor belasting, sparen, zakelijke kosten en salaris. Vaak heb ik een voorraad in de verschillende potjes en heb ik dus ook mijn salaris voor de volgende maand al klaarstaan. Reuzehandig in tijden van crisis, zoals een onverwachte pandemie.
Daarnaast is het belangrijk om alvast na te denken over arbeidsongeschiktheid en pensioen. Ik ben zelf aangesloten bij SharePeople (stuur mij een berichtje als jou dit ook wat lijkt, dan ontvangen we allebei korting!). Je betaalt donaties aan andere deelnemers die arbeidsongeschikt raken. En als je zelf ziek bent, ben je tot 2 jaar gedekt. Verder heb ik met mezelf afgesproken dat ik komend jaar een pensioen-beleggingsrekening open.
Tip 8: Begin voordat je er klaar voor bent
Dit advies sluit uitstekend aan bij de eerste freelance tip en maakt de cirkel rond. Ondernemen is vooral doen. Een kans zien en die kans ook durven te pakken. Helemaal klaar zal je er misschien wel nooit voor voelen. Het is nou eenmaal spannend om je diensten aan te bieden als creatieve freelancer. Of om online zichtbaar te zijn met een website of op social media.
Je leert echter vooral door het te doen. Begin dus gewoon bij het begin. Misschien ken jij al iemand in je netwerk voor wie je een freelance klus wilt doen? Of durf je het aan om een oproepje te plaatsen op social media waarin je je diensten aanbiedt?